Eine Nummer auf dem Arm









Ella Dor-On

The daughter of Esterka Margolis author of six books of poetry.
Her poems have appeared in many journals, textbooks and literary
anthologies. Was born and brought up in Moscow, Russia, and has lived in Israel since 1957.
She holds a B.A. degree in English Literature and Eastern Studies from the Tel-Aviv University, Israel.
She is also an English teacher, translator and editor.
 



מִסְפָּר עַל הַיָּד / אֶלָה דוֹר-אוֹן



פַּעַם בַּקַּיִץ, כְּשֶׁנִּשְׁאַרְנוּ לְבַד, 
רָאִיתִי לְסַבְתָּא מִסְפָּר עַל הַיָּד.* 
הָיִיתִי פָּעוֹט – סַקְרָן וְחוֹקֵר – 
שׁוֹאֵל וּמֵשִׁיב מִבְּלִי לְדַבֵּר. 
הִנַּחְתִּי יָדִי הָרַכָּה עַל זְרוֹעָהּ
וְרָצִיתִי לִתְלֹשׁ כָּל סִפְרָה מִמְּקוֹמָהּ. 
וְסַבְתָּא חִבְּקָה וְנִשְּׁקָה – 
בְּלִי הֶסְבֵּר. 
רַק אָמְרָה חֲרִישִׁית – 
כְּשֶׁתִּגְדַּל אֲסַפֵּר. 
  
מִתְחַלְּפוֹת הָעוֹנוֹת כְּגַלְגַּל סוֹבֵב... 
שׁוּב הַקַּיִץ מַגִּיעַ לוֹהֵט וְצוֹרֵב. 
שׁוּב קוֹלֵט מַבָּטִי עַל יָד חֲשׂוּפָה 
סְפָרוֹת מֻכָּרוֹת, חֲרוּתוֹת בִּקְפִידָה. 
סַבְתָּא – בִּקַּשְׁתִּי בְּקוֹל מִתְחַנֵּן – 
תַּרְשִׁי לִי, תַּרְשִׁי לִי גַּם-כֵּן, 
תַּרְשִׁי לִי כָּמוֹךָ עַל הַיָּד לְצַיֵּר... 
וְהִיא רַק חִיְּכָה – 
לֹא הוֹסִיפָה דַּבֵּר. 
  
מִתְחַלְּפוֹת הָעוֹנוֹת. הַקַּיִץ חוֹזֵר. 
אֲנִי כְּבָר בֶּן תֵּשַׁע. אֲנִי כְּבָר בּוֹגֵר. 
לְסַבְתָּא שֶׁלִּי מִסְפַּר עַל הַיָּד – 
לֹא נִמְחַק עִם הַזְּמַן, טָבוּעַ לָעַד. 
רָצִיתִי לָדַעַת, רָצִיתִי הֶסְבֵּר – 
מַדּוּעַ לָהּ יֵשׁ וְאֵין לְאַחֵר? 
וְסַבְתָּא הִתְחִילָה פִּתְאוֹם לְדַבֵּר:
 
סִפְּרָה עַל תְּקוּפָה קְרוֹבָה-רְחוֹקָה, 
עַל עַם בַּגּוֹלָה, עַל שׁוֹאָה וּגְבוּרָה, 
עַל קֹר וְרָעָב, מַחֲנוֹת עֲבוֹדָה, 
וְכֵיצַד דֶּרֶךְ נֵס מִמָּוֶת נִצְלָה... 
  
פַּעַם בַּקַּיִץ, כְּשֶׁנִּשְׁאַרְנוּ לְבַד, 
נָשַׁקְתִּי לְסַבְתָּא חָזָק עַל הַיָּד. 
















 

Eine Nummer auf dem Arm

Deutsche Übersetzung
Alexander Kogan

Es war im Sommer – wir waren allein –
Da sah ich Großmutters Zahlen, zierlich und fein.*
Ich war damals ein Kind, ward noch getragen,
War ein Entdecker, wollte viel fragen.
Legte meine Händchen auf ihre blasse Haut,
Wollt’ die Zahlen nehmen, da hat sie geschaut!
Großmutter drückte mich und seufzte lang,
Dachte wohl leise: davon würde mir bang.

Die Jahre rasen wie im Karussell ohne Sitze,
Wieder ein Sommer mit glühender Hitze.
Da sah ich wieder ihren bloßen Arm,
Berührte die Zahlen, die waren ganz warm.
Großmutter, jetzt bat ich sie mit Gier,
Auch ich möchte Zahlen, genau wie bei dir!
Sie hat nur gelächelt, hat nicht geklagt,
Hat geschwiegen, kein Wörtchen gesagt. 

Die Zeit vergeht und der Sommer ist da.
Neun Jahre bin ich alt – verstehe nun, ja.
Großmutters Zahlen, konnt’ ich nun fragen,
Sind nicht zu radieren, sind für immer zu tragen?

Ich wollte es wissen, suchte im Dunkel nach Licht:
Warum nur bei ihr – und bei den anderen nicht? 

Plötzlich die Großmutter zu sprechen begann
Sprach und sprach, sah mich dabei liebevoll an.
Erzählte von Zeiten so fern und so nah,
Erzählte von dem Volk in der Diaspora,
Vom Holocaust, von Heldentum, von Zügen,
Von Kälte, Hunger, Arbeitslager, Lügen.
Und wie sie durch Wunder bewahrte ihr Leben,
So dass sie mir heute ihre Liebe kann geben.

Diesmal im Sommer – wir waren allein –
Küsste ich zärtlich mein Großmütterlein.

 

The Number on Grandmother’s Arm

Translatated by
Ella Dor-On

One day in summer, radiant and calm,
I noticed a number on grandmother’s arm.*
I was just a toddler – exploring the world,
asking and answering without saying a word.
I touched with my fingers the elderly arm –
scratching the figures, meaning no harm.

My grandmother hugged me, wishing me well:
“Wait till you’re older. I promise to tell!”

The seasons complete their circular track.
The sweltering heat of summer is back.
“Grandma!” – I beg – “Let me, like you,
draw on my arm a number in blue!”

She lovingly kissed me, tousling my hair.
I sensed it was me she wanted to spare.

The seasons are changing – waiting in-line.
I’ve grown up now, I am already nine.
The number, familiar, would not fade away –
engraved with precision forever to stay!
“Why does grandmother have it while others do not?”
…Then grandmother started unveiling her lot:

She spoke of her youth, her mom and her dad,
of Jewish existence – heroic and sad,
of frost and of hunger, of danger and pain,
of how she survived again and again…

As evening descended, soothing and calm,
I tenderly kissed my grandmother’s arm.

 

Номер на руке

 
Перевод с иврита
Михаила Синельникова
 

Далекое лето. Что вспомню о нем?
Однажды мы с бабушкой были вдвоем.
И я увидал на руке у нее
Отчетливый номер как будто шитье.*
А я еще мал и едва лепетал,
В каких-то виденьях, мечтая, витал.
Ладошкою к цифрам притронулся я…
А бабушка разволновалась моя,
Сказала, меня прижимая к груди:
“Как вырастешь – я расскажу…Подожди!”

Вновь долгого года текут времена,
Торопятся осень, зима и весна,
Катясь колесом… И вослед за весной
Вернулся к нам летний пылающий зной.
Вновь вижу на обнаженной руке
Знакомые цифры, им тесно в строке.
“Ну, бабушка! – я умоляю, прошу –
Позволь у себя на руке напишу
Я цифры, такие же, как у тебя!..”
Смеется, молчит, мне вихры теребя.

Вновь – лето. Я вырос, взрослею душой,
Ведь мне уже девять… Совсем я большой!
И пусть объяснят мне теперь, почему
Лишь бабушке дан, а еще никому
Тот номер что в кожу так намертво вбит!..
Вдруг бабушка глянула и говорит…

О, в этом рассказе – судьбы торжество,
И гибель народа, и подвиг его,
И голод, и стужа,. И лагеря мгла…
Судьба ее чудом от смерти спасла.

В глазах потемнело от хлынувших слез,
Я нежно к губам эту руку поднес.

 

Numer na ręku

Tłumaczenie z hebrajskiego:
Szoszana Raczyńska

Pewnego lata, kiedy byłem mały,
Na ręku mej babci numer ujrzałem.*
Byłem maleńki i ciekaw wszystkiego
Chciałem się dowiedzieć, co to takiego.
Wyciągnąłem do babci małe rączki
Chciałem z jej ręki ten numer wytrącić.
A babcia mnie uścisnęła żałośnie
Szepcząc: “Opowiem Ci, kiedy dorośniesz”.
 
Czas kołem się toczy, znów świeci słońce
I znów nastało lato gorące.
Patrzę na jej obnażone ramiona
I widzę ten sam numer znajomy.
“Babciu kochana, czy mi pozwolisz,
Chcę sobie taką liczbę narysowac…”
A ona na mnie ze smutkiem spojrzała,
Opuściła głowę i nic nie dodała.
 
Mijają pory roku, po zimie wiosna,
Już mam dziewięć lat, już jestem dorosły.
Nadeszło lato. I znowu ujrzałem
Na ręku babci – od razu poznałem
Tę samą liczbę, nic się nie zmieniła
Jak gdyby na wieki tam wyryta była!
Pytanie to wciąż mi spokoju nie daje:
Dlaczego ona ma, czego inni nie mają?
 
ł Wtem babcia zaczęła opowiadać,
Z jej ust popłynęła opowieść nielada:
O wojnie, o zagładzie, o bohaterstwie,
O getcie, o głodzie, o obozach śmierci…
I jeszcze babcia mi opowiadała
Jak ona sama cudem ocalała.
 
Owego lata, gdyz zrozumialem jej mękę,
Ucałowałem mocno mojej babci rękę.

__________________________________________

* The number 30910 tattooed on the arm of Ester Margolis,
a survivor of Auschwitz-Birkenau (1943-1945), the mother
of Ella Dor-On.